Zaburzenie homeostazy lipidowej w deficycie lizosomalnej lipazy – patomechanizm, diagnostyka i leczenie

Abstrakt

Lipaza lizosomalna katalizuje reakcję hydrolizy estrów cholesterolu i triglicerydów, której produktem są wolne kwasy tłuszczowe i wolny cholesterol, będące kluczowymi mediatorami wewnątrzkomórkowej homeostazy lipidowej. Deficyt LAL jest chorobą monogenową, spowodowaną obecnością patogennych wariantów molekularnych w genie LIPA, o dziedziczeniu autosomalnym recesywnym. W deficycie LAL dochodzi do kumulacji estrów cholesterolu i trójglicerydów w lizosomach, co wtórnie powoduje zwiększoną syntezę endogennego cholesterolu, apolipoproteiny B oraz lipoprotein o niskiej gęstości (VLDL). Diagnostyka deficytu kwaśnej lipazy jest łatwa, dzięki dostępnej obecnie metodzie badania aktywności enzymu w suchej kropli krwi. Analiza molekularna jest niezbędna celem weryfikacji diagnozy klinicznej i biochemicznej oraz analizy korelacji genotyp-fenotyp. Sebelipaza alfa jest rekombinowaną ludzką lizosomalną lipazą przeznaczoną do stosowania w enzymatycznej terapii zastępczej u pacjentów z niedoborem LAL.