Genetyczne i molekularne podłoża rozwoju glejaka

Abstrakt

Glejak IV stopnia jest najczęściej diagnozowanym i jednocześnie najgorzej rokującym nowotworem ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Pacjenci chorujący na ten rodzaj nowotworu przeżywają zwykle jedynie kilkanaście miesięcy, przy zastosowaniu leczenia chirurgicznego, radioterapii oraz chemioterapii. Rozwój glejaka determinowany jest przez szereg mutacji, obejmujących najczęściej geny kodujące białka p16, p19, p53, pRB, PTEN, PDGFR, CDK4 i EGFR oraz utratę heterozygotyczności na chromosomach 10, 17 i 19. Wystąpienie mutacji w obrębie genów IDH1 i IDH2 oraz wzrost metylacji promotora MGMT poprawia przeżywalność pacjentów, jednak niewielu z nich przeżywa więcej niż 3 lata od momentu postawienia diagnozy. Najważniejszymi szlakami sygnalizacji komórkowej w glejaku są PI3K/Akt/mTOR oraz Wnt/β-katenina, które odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu komórek nowotworowych. Komórki te wykazują jednak znaczną oporność na stosowane leki przeciwnowotworowe, w tym na inhibitory ścieżek sygnalizacji komórkowej. Obecnie, potencjalne metody skutecznego zwalczania złośliwych glejaków mózgu obejmują terapię z wykorzystaniem zmiennego pola elektrycznego oraz wdrożenie nowych strategii immunoterapeutycznych.