Post-translacyjne i post-transkrypcyjne mechanizmy regulacji aktywności hydroksylazy tyrozynowej w ośrodkowym układzie nerwowym-wpływ wysiłku fizycznego

Iwona Przybylska; Damian Kania; Piotr Tymosiewicz; Józef  Langfort; Małgorzata  Chalimoniuk

doi:10.18388/pb.2021_388

Autor

Iwona Przybylska AWF J. Piłsudskiego w Warszawie
Damian Kania Institute of Physiotherapy and Health Sciences, The Jerzy Kukuczka Academy of Physical Education in Katowice, Mikołowska 72A, 40-065 Katowice, Poland
Piotr Tymosiewicz Deparment of Physiotherapy, Faculty of Physical Education and Health in Biała Podlaska, Jozef Pilsudski University of Physical Education in Warsaw, 2 Akademicka st., 21-500 Biala Podlaska, Poland.
Józef Langfort Institute of Sport Sciences, The Jerzy Kukuczka Academy of Physical Education, 40-065 Katowice, Poland https://orcid.org/0000-0001-5710-5100
Małgorzata Chalimoniuk Deparment of Physiotherapy, Faculty of Physical Education and Health in Biała Podlaska, Jozef Pilsudski University of Physical Education in Warsaw, 2 Akademicka st., 21-500 Biala Podlaska, Poland. https://orcid.org/0000-0003-0361-8626

DOI:

https://doi.org/10.18388/pb.2021_388

Abstrakt

Liczne badania wskazują, że dopamina (DA) jest ważnym regulatorem funkcji motorycznych, psychologicznych i kognitywnych. Utrzymanie odpowiedniego stężenia DA jest warunkiem prawidłowego działania tych funkcji. W kontroli syntezy DA bierze udział hydroksylaza tyrozynowa (TH). Celem pracy niniejszej pracy jest omówienie regulacji aktywność TH przy współudziale trzech głównych mechanizmów: 1) post-translacyjnego, z chwili na chwilę, poprzez fosforylację różnych miejsc w cząsteczce enzymu oraz 2) post-transkrypcyjnego, przy współudziale czynników transkrypcyjnych i specyficznych miRNAs, oraz 3) mechanizm regulacji zwrotnej z udziałem DA. Istotnymi czynnikami uczestniczącymi pośrednio lub bezpośrednio w tych regulacjach aktywności TH i stężenia DA są BDNF, testosteron, alfa-synukleina oraz kinazy białkowe.

Drastyczne obniżenie poziomu DA w układzie pozapiramidowym powoduje upośledzenie czynności motorycznych, psychologicznych i kognitywnych. Zwiększona aktywność fizyczna, w szczególności długotrwałe powtarzany wysiłek fizyczny zwiększając poziom testosteronu i BDNF we krwi, może aktywować zależne od nich szlaki sygnałowe zwiększając aktywność hydroksylazy tyrozynowej, a tym samym podnosić poziom dopaminy w układzie pozapiramidowym.