Terapia fotodynamiczna – znaczenie w onkologii

Abstrakt

Terapia fotodynamiczna (ang. photodynamic therapy, PDT) jest jedną z najmniej toksycznych metod walki z rakiem. Podany pacjentowi fotouczulacz (ang. photosensitizer, PS) akumuluje się w tkance guza, gdzie pod wpływem światła o odpowiedniej długości fali i intensywności dochodzi do jego aktywacji. Aktywowany PS w obecności tlenu prowadzi do powstania reaktywnych form tlenu (ang. reactive oxygen species, ROS), które powodują liczne uszkodzenia.  Powstałe nieodwracalne uszkodzenia prowadzą do śmierci komórek poprzez mechanizm apoptozy, nekrozy lub autofagii. Ponadto w wyniku PDT dochodzi do zapoczątkowania ostrej lokalnej reakcji zapalnej, która bierze udział w usuwaniu martwych komórek, przywróceniu normalnej homeostazy tkanek, a czasami i w rozwinięciu odporności ogólnoustrojowej. Jednak część komórek nowotworowych może przeżyć terapię i zmienić swój fenotyp, prowadząc do pojawienia się oporności. W ochronę przed cytotoksycznym efektem PDT mogą być zaangażowane mechanizmy prowadzące do obniżenia poziomu fotouczulacza w komórkach, zwiększone zdolności antyoksydacyjne, nadekspresja białek opiekuńczych czy aktywacja ścieżek sygnałowych sprzyjających przeżyciu.