Przemysłowe zastosowania lipaz

Abstrakt

Zdolność lipaz do przeprowadzania specyficznych reakcji transformacji (biotransformacji) sprawia, że enzymy te stały się użytecznym narzędziem stosowanym w wielu procesach syntezy, np. w syntezie detergentów, kosmetyków, biosurfaktantów, w przemyśle olejowo-chemicznym, papierniczym, mleczarskim, spożywczym czy farmaceutycznym. Lipazy są wszechobecnymi enzymami, ale jedynie te wytwarzane przez mikroorganizmy znajdują zastosowanie w przemyśle, ze względu na interesujące właściwości, takie jak stabilność w rozpuszczalnikach organicznych, działanie w łagodnych warunkach środowiska reakcji, szeroka specyficzność substratowa, regio- i enancjoselektywność, a także stosunkowo proste metody ich wytwarzania i odzyskiwania z podłoża pohodowlanego. W niniejszej pracy dokonano przeglądu najnowszych osiągnięć dotyczących otrzymywania lipaz w procesie fermentacji wgłębnej oraz na podłożach stałych z wykorzystaniem odpadowych produktów pochodzących z przemysłu rolniczego. Ponadto, omówiono nowe zastosowania biotechnologiczne lipaz, m.in. do syntezy biopolimerów i biodiesla oraz do wytwarzania enancjomerycznych farmaceutyków, agrochemikaliów i związków smakowo-zapachowych.