Charakterystyka kolistych cząsteczek kwasów rybonukleinowych (circRNA)

Abstrakt

Kwasy rybonukleinowe występują w różnych formach, między innymi w kolistej (circRNA). Forma kolista RNA jest znacznie bardziej rozpowszechniona niż pierwotnie sądzono. U wirusa HDV, wiroidów oraz wiroidopodobnych satelitarnych RNA pełni funkcję genomu. Koliste RNA zaobserwowano w związku z dojrzewaniem prekursorów rRNA i tRNA niektórych archeonów. Może występować jako produkt końcowy (introny) lub stadium przejściowe. U archeonów odnotowano również formy koliste kilku snoRNA oraz innych RNA pełniących funkcje regulacyjne. Zauważono powstawanie circRNA w związku z dojrzewaniem pre-mRNA zawierających introny spliceosomalne, grupy I oraz grupy II. Zaobserwowane cząsteczki składały się z sekwencji samych intronów, samych eksonów lub obu rodzajów na raz. Intronowe circRNA mogą być powiązane z mobilnością tychże elementów genetycznych. Eksonowe (występują u eukariontów) często są tkankowo specyficzne lub charakterystyczne dla określonego etapu rozwoju organizmu; niektóre są zdolne do modulacji działania miRNA. Przypuszcza się też, że są powiązane z kilkoma chorobami neurodegeneracyjnymi. Koliste RNA są potencjalnie użyteczne terapeutycznie i w diagnostyce.