Flawonoidy – naturalne związki o potencjale przeciwwirusowym i przeciwnowotworowym

Abstrakt

Flawonoidy to grupa roślinnych metabolitów wtórnych mająca szereg właściwości prozdrowotnych, wykazująca działanie zarówno profilaktyczne jak i lecznicze. Badania  potwierdzają, że flawonoidy działają  m.in. przeciwwirusowo oraz przeciwnowotworowo. Udokumentowane działanie przeciwwirusowe wykazuje apigenina, luteolina, izoramnetyna, kemferol, mirycetyna, kwercetyna, hesperetyna, naryngenina epikatechina i genisteina. Odkrycie przeciwnowotworowej aktywności flawonoidów (m.in. apigeniny, naryngeniny, hesperetyny) zapoczątkowało szereg badań w celu zidentyfikowania najbardziej aktywnych związków przeciwko różnym nowotworom oraz poznania mechanizmu ich działania. Jednakże związek między spożyciem flawonoidów a ryzykiem chorób nowotworowych wydaje się być nieliniowy. Dostępne dane literaturowe sugerują, że flawonoidy mogą działać jako terapeutyki we wczesnych stadiach zakażenia wirusami oraz jako czynnik przeciwnowotworowy i należy włączyć je do codziennej diety poprzez zwiększenie spożycia przede wszystkim owoców (aronia, czarny bez, wiśnia, mandarynka), warzyw (pietruszka, seler, cebula) oraz ziół i przypraw (mięta, oregano, lubczyk, moringa, szafran). Obecne w żywności flawonoidy są transportowane na drodze dyfuzji biernej (hydrofobowe aglikony) oraz w wyniku transportu aktywnego (hydrofilowe glikozydy). Poszczególne podklasy flawonoidów różnią się ilością występowania w żywności, wytwarzanymi przez siebie metabolitami i możliwym wpływem na zdrowie. Celem niniejszego przeglądu jest podsumowanie obecnej wiedzy na temat potencjalnego wykorzystania wybranych flawonoidów w leczeniu chorób o różnym podłożu etiologicznym, ze wskazaniem na działanie przeciwnowotworowe oraz przeciwwirusowe. Przedstawiono perspektywy i możliwości zastosowania tych związków, z uwzględnieniem problemów wynikających z ich biodostępności.