Glikozylacja białek w infekcjach bakteryjnych i wirusowych

Abstrakt

Glikozylowane białka pełnią kluczową rolę na różnych etapach inwazji bakteryjnych i wirusowych. Glikozylacja jest procesem powszechnym w obrębie wszystkich domen życia. Początkowo proces ten przypisywano wyłącznie organizmom należącym do Eukariota, u których synteza zachodzi w szorstkiej siateczce śródplazmatycznej i aparacie Golgiego. Z czasem wykazano, że wiele bakterii i wirusów posiada N-glikany i O-glikany na swojej powierzchni. Prokariota są w stanie samodzielnie przeprowadzać proces glikozylacji, natomiast wiriony pozyskują glikany przejmując maszynerię komórkową gospodarza. Patogeny wykorzystują glikoproteiny do regulacji adhezji do infekowanych komórek (wirus Ebola), ochrony epitopów wiążących się z receptorami (HIV) i unikania wykrycia ze strony układu odpornościowego na zasadzie molekularnej mimikry (Helicobacter pylori, Haemophilus influenzae). Skuteczna infekcja zależy również od glikanów powierzchniowych gospodarza, głównie przy wyznaczaniu tropizmu tkankowego wirusów (wirusy grypy typu A) oraz ruchliwości ślizgowej bakterii (Mycoplasma sp.). Modyfikacja struktury glikanów, istotnych na różnych poziomach cyklu infekcyjnego, stwarza nowe możliwości terapeutyczne, które pozwolą na ograniczenie rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych.