Czynniki warunkujące pluripotencję – uzyskiwanie stabilnych linii komórek macierzystych.

Regulacja pluripotencji

Abstrakt

Uzyskanie stabilnych linii komórek macierzystych z zarodków (ESC) zwierząt i człowieka otwiera szereg możliwości dla nauki i medycyny regeneracyjnej. Podstawowe założenia niezbędne do ich uzyskania są uniwersalne dla wszystkich gatunków ssaków. Warunkiem
niezbędnym jest utrzymanie stopnia pluripotencji właściwego dla przedimplantacyjnych zarodków. Do chwili obecnej, prawdziwe linie ESC (spełniające warunki pluripotencji, różnicowania i stabilności w hodowli) uzyskano dla niewielkiej grupy zwierząt w tym dla
myszy, człowieka i szczura. Główny problem wynika z różnic międzygatunkowych, i co za tym idzie odmiennych wymagań środowiskowych. Jednak we wszystkich przypadkach wymagana jest regulacja aktywności ścieżek sygnalizacyjnych warunkujących pluripotencję i naturalne procesy różnicowania komórek, jak WNT, MAPK/ERK i JAK/STAT3. Klasyczny system uzyskiwania ESC oparty na aktywacji ścieżek sygnalizacyjnych przez LIF (dla myszy) lub FGF (dla człowieka) nie jest optymalny. Obecnie systemy opierają się na chemicznych inhibitorach, które posiadają zdolność interakcji z wyżej wymienionymi ścieżkami. Niniejsze opracowanie przybliża zagadnienia istotne dla zrozumienia natury różnych typów komórek macierzystych (nie tylko tych pochodzenia zarodkowego) oraz wyjaśnia dlaczego nie ma jednej drogi do pluripotencji, ani uniwersalnej definicji komórek macierzystych.