Plastic – (nie)fantastic? O wpływie bisfenolu A na funkcjonowanie oocytów i zarodków ssaków

Abstrakt

Bisfenol A jest monomerycznym związkiem organicznym należącym do grupy fenoli, mającym szerokie zastosowanie w produkcji żywic, poliwęglanów i tworzyw sztucznych. Masowa produkcja tego związku przyczyniła się do jego rozprzestrzenienia w środowisku, a co za tym idzie – w organizmach zwierząt i ludzi. Jest to niepokojące, gdyż BPA należy do ksenoestrogenów, związków syntetycznych o działaniu podobnym do estrogenu, więc może zakłócać funkcjonowanie zwierzęcych organizmów, w tym organizmu człowieka. W artykule skupiamy się na wpływie BPA na wybrane aspekty płodności ssaków. W oparciu o najnowsze dane literaturowe, pokazujemy, że BPA zakłóca w oocytach i zarodkach m.in. modyfikacje epigenetyczne, metabolizm energetyczny i strukturę wrzeciona podziałowego, co w rezultacie zmniejsza ich potencjał rozwojowy. Dyskutujemy też istotność wyników uzyskanych z doświadczeń prowadzonych in vitro i/lub na modelach zwierzęcych w kontekście wpływu BPA na płodność kobiet.