Ludzka rybonukleaza Dicer – struktura i funkcje biologiczne

Abstrakt

Rybonukleaza Dicer jest znana przede wszystkim z kluczowej roli, jaką odgrywa w proce­sie biogenezy krótkich regulatorowych RNA: miRNA oraz siRNA. Badania prowadzone w ostatnich latach znacząco wzbogaciły wiedzę dotyczącą funkcji pełnionych przez Dicer. Wykazano, że Dicer jest zaangażowana w metabolizm zróżnicowanej puli RNA, m.in. tRNA i snoRNA, usuwanie potencjalnie cytotoksycznych cząsteczek RNA oraz utrzymywanie sta­bilności genomu. Co więcej, podczas apoptozy, w następstwie cięcia proteolitycznego przez kaspazy, fragment Dicer staje się deoksyrybonukleazą i bierze udział w degradacji genomo­wego DNA. Odkrycie mechanizmu pasywnego wiązania RNA przez Dicer oraz jej aktywno­ści opiekuńczych wobec kwasów nukleinowych wykazało, że Dicer może dodatkowo pełnić funkcje niezwiązane z hydrolizą kwasów nukleinowych. W tym artykule podsumowujemy aktualny stan wiedzy na temat struktury i funkcjonowania ludzkiej rybonukleazy Dicer, uwzględniając kanoniczną rolę enzymu w biogenezie miRNA oraz nowo odkrywane obsza­ry jej aktywności.