Struktura i właściwości biologiczne rycyny – toksycznego białka rącznika pospolitego

Abstrakt

Rycyna to heterodimeryczne białko składające się z podjednostek A i B, wytwarzane w nasionach rośliny rącznika pospolitego (Ricinus communis L.). Jej duże ilości gromadzone są w produktach ubocznych, powstających podczas procesu ekstrakcji oleju rycynowego, szeroko stosowanego w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym. Rycyna jest jedną z najsilniejszych trucizn. Toksyczne działanie spowodowane jest jej zdolnością do hamowania syntezy białka, a poziom toksyczności zależy zarówno od dawki, jak i drogi narażenia. Wyróżnia się trzy główne drogi zatrucia rycyną: pokarmową, parenteralną (iniekcyjną) bądź wziewną (inhalacyjną). Objawy kliniczne zatrucia zależą od drogi ekspozycji. Toksyna wywołuje najczęściej stany zapalne organizmu, zmiany krwotoczne układu pokarmowego, martwicę kanalików nerkowych, hipoglikemię, niekardiogenny obrzęk płuc bądź rozlane martwicze zapalenie płuc. Specyficzny mechanizm toksycznego działania rycyny budzi jednak zainteresowanie pod kątem ewentualnego wykorzystania go w terapiach niektórych chorób. Rycyna jest jednym z pierwszych przykładów toksyny, która w połączeniu z monoklonalnymi przeciwciałami może być wykorzystana w leczeniu nowotworów. W niniejszym artykule omówiono strukturę rycyny, mechanizm jej syntezy oraz opisano aktywność biologiczną tego białka.

W niniejszym artykule omówiono strukturę rycyny, mechanizm jej syntezy oraz opisano aktywność biologiczną tego białka.