Czym jest i czym nie jest starzenie komórki?

Abstrakt

Starzenie komórki jest procesem, który zachodzi pod wpływem skracania się telomerów lub może być indukowane stresem. Stare komórki przestają się dzielić, lecz pozostają aktywne metabolicznie i wydzielają do środowiska wiele różnych cząsteczek. Wykazują też markery starzenia, takie jak powiększone rozmiary i zwiększona ziarnistość, zwiększona aktywność β-galaktozydazy związanej ze starzeniem, podwyższony poziom inhibitorów cyklino-zależnych kinaz, p16 i p21 oraz skupiska uszkodzeń DNA. Chociaż znanych jest wiele ścieżek sygnałowych związanych ze starzeniem, to jednak najpowszechniejsza jest ścieżka indukowana uszkodzeniami DNA. Początkowo starzenie komórki uznawane było za atrybut prawidłowych komórek dzielących się, co odróżnia je od komórek nowotworowych nie mających limitu podziałów. Ostatnio udowodniono, że terapia przeciwnowotworowa indukuje starzenie komórek nowotworowych. Co więcej, występowanie pewnych markerów starzenia wykazano w niedzielących się post-mitotycznych komórkach. Artykuł ten przedstawia wkład naszego zespołu w badania procesu starzenia komórkowego oraz zwraca uwagę na różnorodność przebiegu tego procesu.