Metaloproteinazy w raku jamy ustnej i gardła â przegląd piśmiennictwa

Abstrakt

Do najczęstszych nowotworów występujących w obrębie głowy i szyi należy rak gardła i jamy ustnej, który charakteryzuje się wysoką dynamiką rozwoju oraz złośliwością kli-niczną. Wiele badań wskazuje na znaczącą rolę w procesie nowotworzenia metaloproteinaz macierzy zewnątrzkomórkowej (MMP) â MMP-2, MMP-8, MMP-9 oraz ich tkankowych in-hibitorów (TIMP, ang. tissue inhibitors of matrix meatalloproteinases). MMP stanowią grupę enzymów proteolitycznych odpowiadających za degradację składników macierzy zewnątrz-komórkowej, co ułatwia wzrost guza, migrację komórek oraz inwazję nowotworu. Wyniki badań wskazują na wyraźną tendencję do wzrostu ekspresji genów badanych metaloprote-inaz i ich inhibitorów w raku jamy ustnej i gardła w stosunku do tkanek zdrowych. Wyka-zano, że wzmożona ekspresja genu MMP-2 w tkance wymienionych nowotworów koreluje ze stopniem zaawansowania klinicznego, stopniem zróżnicowania histopatologicznego, wy-stępowaniem przerzutów, ze wznową procesu nowotworzenia oraz czasem przeżycia. Wyka-zano, że poziom ekspresji genu kodującego MMP-2 może służyć jako marker inwazyjności guza i dalszego rokowania u chorych z rakiem jamy ustnej i gardła. Natomiast brak jest do-tychczas bezpośredniej korelacji ekspresji genu MMP-9 z cechami kliniczno-patologicznymi raka jamy ustnej i gardła oraz czasem przeżycia pacjentów. Także ewentualne korelacje z ekspresją genów kodujących TIMP nie są w dalszym ciągu zbadane.